Door Vincent Krabbendam – Bron: Schuttevaer
Breng een snoepfabrikant in Weert en een verpakkingsfabrikant in Roermond met elkaar in contact en er blijkt een wonderschone samenwerking mogelijk in het transport van zowel snoep als papier. Dat bewees Ivo Schepers, die zich vanuit Supply Chain Valley in Limburg inzet voor modal shift.
Supply Chain Valley is een belangenorganisatie voor logistieke bedrijven in Limburg en de grensregio. Schepers: ‘We hebben in deze regio zo’n 2700 logistieke bedrijven waar meer dan 70.000 mensen werken. En die hebben allemaal dezelfde uitdagingen op het gebied van personeel, automatisering en circulaire goederenstromen die we met Supply Chain Valley gezamenlijk het hoofd bieden.’
Schepers geeft de maandenlange droogzetting van het Julianakanaal voor verruimingswerken als voorbeeld. ‘We hebben daarover veel contact gehad met Infrastructuur en Waterstaat. Dat heeft geresulteerd in maatregelen om de pijn voor ondernemers in deze regio te verzachten.’
Elf binnenhavens
Zuidoost-Nederland heeft een sterk logistiek karakter, maar de nadruk ligt er nog steeds op wegvervoer. Schepers: ‘Als ik zie wat er allemaal over de weg gaat in plaats van over water of spoor, dan is duidelijk dat er nog veel werk aan de winkel is. We hebben hier vier spoorterminals en 11 binnenhavens, dus de infrastructuur voor modal shift is volop aanwezig. En daar wordt ook zeker goed gebruik van gemaakt, maar er is altijd ruimte voor verbetering, opschaling en nieuwe corridors. De grote verladers staan daar over het algemeen ook wel voor open. De uitdaging ligt vooral bij het midden- en kleinbedrijf en dat komt door een combinatie van onwetendheid en beprijzing.’
Lading combineren
Verladers weten bijvoorbeeld vaak niet dat ze zo’n binnenvaartschip helemaal niet in hun eentje gevuld hoeven te krijgen. Juist in het combineren van ladingstromen ligt de meerwaarde van vervoer over water, legt Schepers uit. ‘Als je die stromen goed kunt bundelen, is het makkelijker de overstap te maken. Eén en één is dan als het ware drie, want er profiteren meerdere partijen van. En zeker als je wat verder van de zeehavens af zit, is vervoer per barge onder de streep vrijwel altijd goedkoper dan vervoer over de weg.’ Verladers hiertoe verleiden heeft soms wel iets van zendingswerk, in die zin dat de bedrijven niet snel uit zichzelf bij Schepers en Supply Chain Valley aankloppen. Limburgse bedrijven moeten eerst worden gevonden en vervolgens gebeld of benaderd op een bijeenkomst van ondernemers.
Voordelen laten zien
‘Je moet laten zien waar en hoe je vrachten kunt bundelen, welke voordelen vervoer over water heeft als het gaat om kosten voor vervoer en opslag, de eigen planning, verkoop.’
Voorbeelden van grotere verladers die de modal shift al hebben gemaakt, heeft Schepers wel: ‘Vida XL, DSV, Schenker, DSM, Cosun Beet Company en Smurfit Kappa, om er maar enkele te noemen.’ Die laatste is een grote internationale speler in de verpakkingsmarkt, met hoofdkantoor in Ierland en met in Nederland onder meer een vestiging in Roermond. Dit voorbeeld laat precies zien wat Schepers bedoelt met ladingen bundelen. ‘Smurfit Kappa haalt uit het Verenigd Koninkrijk en Noorwegen veel oud papier binnen via de haven van Rotterdam. Voorheen ging die lading met de vrachtwagen naar Roermond en Duitsland. Van snoepfabrikant Perfetti Van Melle in Weert gingen juist grote ladingstromen naar het Verenigd Koninkrijk. Ik heb die bedrijven aan elkaar gekoppeld en daar ook BCTN met zijn inlandterminals en Samskip als vervoerder bij betrokken. Het resultaat is, dat de inkomende stromen van Smurfit Kappa nu per binnenvaartschip via de terminals van BCTN gaan, en dat diezelfde containers met een lading van Perfetti Van Melle weer over het water teruggaan naar het Verenigd Koninkrijk.’
Paar cent per kilo
Toch is er soms ook weerstand tegen vervoer over water. Schepers vertelt over twee projecten met afvalvervoer. ‘Beide zijn geslaagd, maar krijgen geen vervolg omdat de gemeenten niet willen meewerken. Het afval zou bij vervoer over water of spoor namelijk een paar cent per kilo duurder worden. En met die boodschap willen de wethouders niet bij hun inwoners aankloppen. Ik zie dat als gemiste kans, want er gaat 160.000 ton Limburgs afval per jaar over de weg naar verbrandingsovens. De maatschappelijke kosten van dat vervoer, zoals filevorming, schadelijke uitstoot en slijtage aan infrastructuur, worden in het rekensommetje niet meegenomen. Er wordt puur naar de kostprijs per kilo gekeken en daardoor komt zo’n modal shift-project niet van de grond.’
Het kan sneller
In de modal shift in Limburg zou Schepers al met al graag meer tempo willen krijgen. ‘Het kan zeker sneller. Er is momenteel een disbalans, waarbij veel wordt geïmporteerd en weinig geëxporteerd. Dat maakt het voor bedrijven minder interessant om de modal shift te maken. Daarnaast is er niet altijd duidelijkheid over de kosten van vervoer. En dan wordt toch vaak ten onrechte gedacht dat vervoer over de weg interessanter is dan transport per barge of spoor. Daarom adviseer ik Limburgse verladers hun expediteurs te vragen die kostenplaatjes voor de verschillende modaliteiten gewoon eens naast elkaar te leggen. Water en spoor zullen dan eigenlijk altijd aantrekkelijker blijken te zijn dan vervoer over de weg.’
